Wprawka|
Übung|Apprenticeship


Szczecin – Niebuszewo
Stettin – Zabelsdorf

22 IX 2020

W nocy z 12 na 13 lutego 1940 roku aresztowano do deportacji 1120 Żydów pomorskich, w tym 846 osób ze Szczecina. 16 lutego docierają do tymczasowego obozu w Lublinie, skąd przesiedlani są do miast: Piaski, Bełżyce i Głusk. Tam trafiają do mieszkań żydowskich rodzin, a później do utworzonych gett. Była to w państwie rządzonym przez nazistów pierwsza zorganizowana deportacja z obszaru tzw. Starej Rzeszy, w której Żydów, obywateli państwa niemieckiego, wywieziono poza jej obszar, na tereny podbite. Stanowiła swoiste ćwiczenie, w celu osiągnięcia biegłości w przeprowadzaniu następnych deportacji odbywających się w kolejnych latach niemal w całej Europie.

Własnoręcznie przepisujemy treść listów już raz napisanych. Na ulicach Niebuszewa, pod odzyskanymi adresami szczecińskich Żydów, markujemy miejsca policzalnych nieobecności. "Sarah" i "Israel" posiadali imiona własne, swoje domy i jeden los.

Szostak/Fibich

Autorki: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Organizator:
Teatr KANA, SPOIWA KULTURY - 2020

Partner
: Muzeum Pomorza w Greifswaldzie, Archiwum Państwowe w Szczecinie, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Szczecinie, Trafostacja Sztuki w Szczecinie,  Akademia Sztuki w Szczecinie

Podziękowania:
Eryk Krasucki, Róża Król, Agnieszka Wysocka, Dorota Makrutzki, Gunter Dehnert, Zbigniew Plesner, Witold Dąbrowski
W realizacji projektu wykorzystano materiały pochodzące z zasobów Archiwum Państwowego w Szczecinie.

Policzalna nieobecność
FONOSFERA


On the night of February 12-13th, 1940, 1,120 Pomeranian Jews, including 846 persons from Stettin, were arrested for deportation. On February 16th they reached the temporary camp in Lublin, from where they were resettled to Piaski, Belzyce and Glusk. There they were transferred to local Jewish families’ homes, and later to the newly established ghettos. It was the first Nazi organized deportation from the area of the so-called Old Reich, where Jews – the citizens of the German state – were deported outside its territory, to the conquered areas. It was a kind of “exercise” in order to achieve proficiency in carrying out subsequent deportations, which took place almost all over Europe in the following years.

We rewrite by hand the contents of letters once written. On the streets of Niebuszewo, at the recovered addresses of Stettin Jews, we mark the places of countable absences. “Sarah” and “Israel” had their own names, their own homes and one fate.

Szostak/Fibich

Authors: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Organizer:
The KANA Theatre, BONDS OF CULTURE – 2020

Partner:
Pomeranian State Museum in Greifswald, The State Archive in Szczecin, The Social-Cultural Association of Jews in Poland – Szczecin Branch, TRAFO Center for Contemporary Art in Szczecin, Academy of Art in Szczecin

Thanks to:
Eryk Krasucki, Róża Król, Agnieszka Wysocka, Dorota Makrutzki, Gunter Dehnert, Zbigniew Plesner, Witold Dąbrowski
The project was carried out using materials from The State Archive in Szczecin.

In der Nacht vom 12. auf den 13. Februar 1940 werden 1.120 pommersche Juden zwecks Deportation festgenommen, darunter 846 Menschen aus Stettin. Am 16. Februar erreichen sie ein provisorisches Lager in Lublin, von wo aus sie in die Städte Piaski, Belzyce und Glusk umgesiedelt werden. Dort werden sie in die Wohnungen jüdischer Familien einquartiert und danach in die geschaffenen Ghettos gebracht. Dies war die erste organisierte Deportation aus dem Gebiet des sogenannten Altreichs, in der Juden, deutsche Staatsbürger, in die eroberten polnischen Gebiete abgeschoben wurden. Dies diente als eine Art „Übung“, um in den folgenden Jahren den reibungslosen Ablauf weiterer Deportationen in beinahe ganz Europa zu erreichen.

Wir schreiben den Inhalt der einst schon geschriebenen Briefe erneut. In den Straßen von Zabelsdorf, an den wieder ans Licht gebrachten Adressen Stettiner Juden, markieren wir Orte identifizierter Abwesender. „Sarah“ und „Israel“ hatten ihre eigenen Vornamen, eigene Häuser und Teilten ein Schicksal.

Szostak/Fibich

Autoren: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Veranstalter:
KANA-Theater, KULTUR VERBINDET – 2020

Partner:
Pommersches Landesmuseum in Greifswald, Staatsarchiv in Stettin, Soziokulturelle Gesellschaft der Juden in Stettin, TRAFO Kunstgalerie in Stettin, Kunstakademie in Stettin

Dank an:
Eryk Krasucki, Róża Król, Agnieszka Wysocka, Dorota Makrutzki, Gunter Dehnert, Zbigniew Plesner, Witold Dąbrowski

Bei der Projektumsetzung wurden Materialien aus den Beständen des Staatsarchivs Stettin verwendet.












Dorotheenstrasse 4 / Świętej Barbary 4




Elysiumstrasse 12b / Juliana Ursyna Niemcewicza 12b





Stoewerstrasse 14 / Księdza Biskupa Adama Naruszewicza 14




Heinrichstrasse 21 / Ofiar Oświęcimia 21





fot. Piotr Nykowski >

















































































< fot. Piotr Nykowski































Experiment in Catastrophe

Szczecin – Lublin – Bełżyce – Piaski – Głusk
12–14 II 2021



































immer noch Schnee und Eis
 instalacja przestrzenno-dźwiękowa

wystawa zbiorowa Co sobie kto na swój temat wymyśli
20 II – 13 VI 2021 TRAFO Szczecin


Przyszli po nich nocą. Nakazali spisać mienie, zdać klucze. Mieli pół godziny na zabranie najpotrzebniejszych rzeczy. Po zamknięciu okien i drzwi, wygaszeniu ognia w piecu, zabrali ich na dworzec towarowy. Nie mówili im dokąd jadą. Długo czekali na załadunek. Podróż trwała trzy dni. Wagony bez ogrzewania i ani kropli wody. Wysiadając zobaczyli śnieg, olbrzymią białą połać jak okiem sięgnąć. W pierwszej części projektu Natalia Szostak i Weronika Fibich zainstalowały w przestrzeni miasta bryły lodu z zatopionymi, własnoręcznie przepisanymi listami osób, które w lutym 1940 r. znalazły się w transporcie deportacyjnym ze Stettina. Topniejące, lodowe sześciany pojawiły się na Niebuszewie pod adresami zamieszkania czterech ofiar tej samej wywózki. W Trafostacji Sztuki projekt jest kontynuowany. Treść wcześniej przepisywanych listów, autorki odczytują na głos i rejestrują. Ich dwugłos odtwarzany jest wewnątrz pomieszczenia o ujemnej temperaturze. Pod taflą lodu widoczny jest ciemny zarys fotografii, światłoczuły zapis twarzy kobiety i mężczyzny. Słowa po nich, ponownie odczytane pęcznieją, przyjmują kształt i ciężar obcego ciała.

Szostak/Fibich


kurator: Stanisław Ruksza
współpraca kuratorska: Daria Grabowska, Ada Kusiak, Emilia Orzechowska, Jędrzej Wijas, Andrzej Witczak

ANDYMATERIA: Szczecińska scena artystyczna

--

immer noch Schnee und Eis
audio-spatial installation

Group exhibition Whatever you come up with about yourself
20 II – 13 VI 2021 TRAFO Szczecin

They came for them at night. They ordered to write down the possessions and hand over the keys. They had half an hour to pack the essentials. After closing the windows and doors, extinguishing the fire in the furnace, they took them to the cargo train terminal. They didn’t tell them where they were going. They waited a long time for loading. The journey lasted three days. Train cars without heating and not a drop of water. Upon arrival they saw snow, a huge blanket of white as far as the eye could see. In the first part of the project, Natalia Szostak and Weronika Fibich installed blocks of ice in the city streets with frozen inside, handwritten letters of the people that were deported from Stettin in February 1940. Large cubes of melting ice appeared in Niebuszewo District at the addresses of four different victims of the same transport. The project is continued in TRAFO Center for Contemporary Art. The content of previously rewritten letters is read aloud and recorded by the artists. Their voices are played back inside a walk-in freezer with negative temperature. Under the sheet of ice, a dark outline of a photograph is visible, the photosensitive record of the faces of a woman and a man. The words they left behind, reread, swell up, they mold into the shape and weight of a foreign body.

Szostak/Fibich

Curator: Stanisław Ruksza
Curatorial Team: Daria Grabowska, Ada Kusiak, Emilia Orzechowska, Jędrzej Wijas, Andrzej Witczak







< fot. Andrzej Golc















Experiment in Catastrophe

Szostak/Fibich

Pommersches Landesmuseum
Greifswald
12.02–24.04.22

EN
On February 12-13, 1940, 1,120 Pomeranian Jews from the district of Stettin were arrested and deported to General Government territories occupied by the Third Reich. In Nazi-ruled Germany, it was the first organized deportation of Jews – citizens of the German state – to the conquered areas from the so-called Old Reich. According to Hannah Arendt, it was an exercise aimed at achieving proficiency for subsequent deportations, which took place almost all over Europe in the ensuing years. The Experiment in Catastrophe exhibition represents a journey in the footsteps of several people from the transport, one rooted in the existing archival materials and scientific studies. First-hand experience of various manifestations from past events forms the basis for this original, artistic research. Along with the collecting of artifacts and the creation multimedia documentation, the essence of the work is intimate processing (by rewriting, rereading and relocating), in an individual attempt to practice memory.

Authors: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Curators: Dorota Makrutzki, Gunter Dehnert

Organizer: Pomeranian State Museum in Greifswald
Partner: The KANA Theater, Academy of Art in Szczecin, Kulturreferat für Pommern und Ostbrandenburg

Exhibition: The Fate of the First Deported Jews [VIDEO]
text by Eryk Krasucki
Experiment in Catastrophe – Catalog

PL

W nocy z 12 na 13 lutego 1940 r. aresztowano i deportowano 1120 Żydów pomorskich z rejencji szczecińskiej na okupowane przez III Rzeszę obszary Generalnego Gubernatorstwa. Była to w państwie rządzonym przez nazistów pierwsza zorganizowana deportacja z obszaru tzw. Starej Rzeszy, w której Żydów, obywateli państwa niemieckiego, wywieziono poza jej obszar, na tereny podbite. Według Hanny Arendt, stanowiła ona swoiste ćwiczenie w celu osiągnięcia biegłości w przeprowadzaniu następnych deportacji, odbywających się w kolejnych latach niemal w całej Europie. Wystawa Experiment in Catastrophe jest formą relacji z wędrówki śladami kilku osób z transportu, rozwijającej się w oparciu o istniejące materiały archiwalne i opracowania naukowe. Bezpośrednie doświadczanie różnego rodzaju znaków, w jakie wpisało się zdarzenie, stanowi podstawę autorskiej pracy badawczej. Obok gromadzenia artefaktów, tworzenia rejestru multimedialnego, jej istotą jest kameralne przetworzenie (przepisanie, odczytanie, odbycie podróży) jako indywidualna próba praktyki pamięci.

Autorki: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Kuratorzy: Dorota Makrutzki, Gunter Dehnert
Organizator: Muzeum Pomorza w Greifswaldzie
Partner: Ośrodek Teatralny KANA, Akademia Sztuki w Szczecinie,
Kulturreferat für Pommern und Ostbrandenburg

Wystawa: Losy pierwszych deportowanych Żydów [VIDEO]
tekst Eryka Krasuckiego
Katalog – Experiment in Catastrophe

DE

Am 12./13. Februar 1940 wurden 1120 Jüdinnen und Juden aus dem Regierungsbezirk Stettin verhaftet und in das vom Dritten Reich besetzte Generalgouvernement deportiert. Die beiden Stettiner Künstlerinnen Natalia Szostak und Weronika Fibich gehen den Spuren einiger von ihnen nach. Auf diese Weise finden sie einen persönlichen Zugang zu dieser ersten Deportation deutscher Jüdinnen und Juden aus dem sogenannten Altreich in ein besetztes Gebiet. Hannah Arendt sieht darin ein „Experiment“ im Hinblick auf den Ablauf weiterer Deportationen, die das nationalsozialistische Regime in den Folgejahren in nahezu ganz Europa durchführte. Die künstlerische Intervention geht diesem Denkansatz nach und basiert auf Archivmaterialien und Forschungsergebnissen. Das Fundament bildet dabei die Aufnahme vorgefundener Zeichen, aus denen sich das damalige Geschehen ablesen lässt. Neben dem Sammeln von Artefakten und der Schaffung eines multimedialen Registers steht der Versuch einer individuellen Form der Erinnerungspraxis (durch Abschreiben, Verlesen, Folgen einer Route) im Fokus.

Autorinnen: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Kuratoren: Dorota Makrutzki, Gunter Dehnert
Veranstalter: Pomersches Landesmuseum in Greifswald

Partner: KANA-Theater, Kunstakademie in Stettin, Kulturreferat für Pommern und Ostbrandenburg

Ausstellung: Das Schicksal der ersten deportierten Juden [VIDEO]
Text der Eryk Krasucki
Katalog – Experiment in Catastrophe





fot. Piotr Nykowski >


fot. Natalia Szostak >


fot. Piotr Nykowski >


fot. Natalia Szostak >


fot. Piotr Nykowski >



fot. Natalia Szostak >


fot. Pauline Kudell


fot. Piotr Nykowski >




fot. Natalia Szostak



fot. Piotr Nykowski >



fot. Natalia Szostak


fot. Piotr Nykowski >



fot. Natalia Szostak >













Wprawka|
Übung|Apprenticeship


Willa Lentza
Szczecin
  19.01– 04.04.2023

PL
W nocy z 12 na 13 lutego 1940 r. aresztowano i deportowano 1120 Żydów pomorskich z rejencji szczecińskiej, w tym 846 osób ze Szczecina. 16 lutego dotarli do tymczasowego obozu w Lublinie, skąd przesiedlani byli do miast: Piaski, Bełżyce i Głusk. Tam trafili do mieszkań żydowskich rodzin, a później do utworzonych gett. Była to w państwie rządzonym przez nazistów pierwsza zorganizowana deportacja z obszaru tzw. Starej Rzeszy, w której Żydów, obywateli państwa niemieckiego, wywieziono poza jej obszar, na tereny podbite. Według Hanny Arendt, stanowiła ona swoiste ćwiczenie, w celu osiągnięcia biegłości w przeprowadzaniu następnych deportacji odbywających się w kolejnych latach niemal w całej Europie.
 
Zaznaczamy kolejne punkty na mapie wskazując policzalne nieobecności. Wystawa jest formą relacji z wędrówki śladami kilku osób z transportu, rozwijającej się w oparciu o istniejące materiały archiwalne i opracowania naukowe. Bezpośrednie doświadczanie różnego rodzaju znaków, w jakie wpisało się zdarzenie, stanowi podstawę autorskiej pracy badawczej. Obok gromadzenia artefaktów, tworzenia rejestru multimedialnego, jej istotą jest kameralne przetworzenie (przepisanie, odczytanie, odbycie podróży) jako indywidualna próba praktyki pamięci.

Autorki: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Kurator: Magdalena Gebala
Projekt graficzny: Kaja Depta-Kleśta
Partnerzy: Deutsches Kulturforum östliches Europa, Teatr KANA, Akademia Sztuki w Szczecinie, INKU Inkubator Sektorów Kreatywnych

FORUM DIALOGU: Wprawka. O odpominaniu żydowskich mieszkańców przedwojennego Szczecinia.
RADIO SZCZECIN: Wprawka Weroniki Fibich i Natalii Szostak
TVP3 SZCZECIN: Kronika Obraz Dnia 14.01.2023

EN
On the night of February 12-13th, 1940, 1,120 Pomeranian Jews, including 846 persons from Stettin, were arrested for deportation. On February 16th they reached the temporary camp in Lublin, from where they were resettled to Piaski, Belzyce and Glusk. There they were transferred to local Jewish families’ homes, and later to the newly established ghettos. In Nazi-ruled Germany, it was the first organized deportation of Jews – individuals with German citizenship – from the so-called Old Reich to the conquered areas. According to Hannah Arendt, it was an exercise aimed at achieving proficiency for following deportations, which took place almost all over Europe in the ensuing years.
 
We mark subsequent points on the map, indicating countable absences. The exhibition represents a journey in the footsteps of several people from the transport, one rooted in the existing archival materials and scientific studies. First-hand experience of various manifestations from past events forms the basis for this original, artistic research. Along with collecting artifacts and creating multimedia documentation, the essence of the work is intimate processing (by rewriting, rereading, and relocating), in an individual attempt to practice memory.

Authors: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Curator: Magdalena Gebala
Graphic Design: Kaja Depta-Kleśta

Partners: Deutsches Kulturforum östliches Europa, The KANA Theater, Academy of Art in Szczecin, INKU Creative Industries Incubator

DE
In der Nacht vom 12. auf den 13. Februar 1940 wurden 1120 Juden aus dem Regierungsbezirk Stettin, darunter 846 Menschen aus Stettin, verhaftet und deportiert. Am 16. Februar erreichten sie ein provisorisches Lager in Lublin, von wo aus sie in die Städte Piaski, Belzyce und Glusk umgesiedelt wurden. Dort wurden sie zunächst in Wohnungen jüdischer Familien einquartiert und später in neu geschaffenen Ghettos untergebracht. Dies war die erste organisierte Deportation aus dem sogenannten Altreich, in der Juden, deutsche Staatsbürger, in die besetzten polnischen Gebiete abgeschoben wurden. Hannah Arendt sah darin ein „Experiment“ im Hinblick auf den Ablauf weiterer Deportationen, die das nationalsozialistische Regime in den Folgejahren in nahezu ganz Europa durchführte.
 
Wir markieren aufeinanderfolgende Punkte auf der Karte, die zählbare Abwesenheiten anzeigen. Die künstlerische Intervention geht diesem Denkansatz nach und basiert auf Archivmaterialien und Forschungsergebnissen. Das Fundament bildet dabei die Aufnahme vorgefundener Zeichen, aus denen sich das damalige Geschehen ablesen lässt. Neben dem Sammeln von Artefakten und der Schaffung eines multimedialen Registers steht der Versuch einer individuellen Form der Erinnerungspraxis (durch Abschreiben, Verlesen, Folgen einer Route) im Fokus.

Autorinnen: Natalia Szostak, Weronika Fibich
Kuratorin: Magdalena Gebala
Grafikdesign: Kaja Depta-Kleśta

Partner: Deutsches Kulturforum östliches Europa, KANA Theater, Kunstakademie in Stettin, INKU

DIALOG FORUM: Die Übung. Zur Erinnerung an die deutschen Juden von Stettin




fot. Piotr Wardziukiewicz >













Experiment in Catastrophe hardcover exhibition catalog publieshed by Pommersches Landesmusem
Graphic design and Typesetting: Kaja Depta-Kleśta